Adres Zarządu Głównego:
ul. 11 Listopada 17/19, 03-446 Warszawa
e-mail: zzwp@op.pl
Organizacja pożytku publicznego KRS 0000141267
Rachunek Bankowy Zarządu Głównego: 45 1240 6104 1111 0000 4784 5055
We wrześniu 2024 r. do Bastogne udała się z oficjalną wizytą delegacja oficerów Koła nr 8 Związku Żołnierzy Wojska Polskiego w Opolu w składzie ppłk rez. Marek Wysokowicz, ppłk rez. Zbigniew Zabłocki i ppłk rez. Marek Moszyński. Wzięli oni udział w obchodach 80. rocznicy Bitwy o Ardeny a także włączyli się w realizację części projektu historyczno-edukacyjnego pod nazwą „Wielkie operacje wojskowe w Europie”.
Opolscy oficerowie złożyli hołd bohaterom i ofiarom walk w latach 1944 i 1945, a także spotkali się z przedstawicielami środowisk zaangażowanych w utrwalaniu pamięci Kampanii Ardeńskiej, która tak wiele znaczyła dla losów przyszłej Europy.
W trakcie wizyty odwiedzono dawne pole bitwy, miasto Bastogne i jego okolice gdzie do dziś zachowało się szereg pamiątek po krwawych walkach i pobycie amerykańskich obrońców. Główny rynek nosi imię generała Anthony’ego Mc Auliffe’a, którego popiersie stoi tuż obok czołgu Sherman M4A3. Nieco dalej, jak i w obrębie kilku kilometrów mnożą się muzea, pomniki i różne ślady ofensywy ardeńskiej.
Większość z nich, członkowie delegacji mieli okazję poznać objeżdżając dawny teren walk wozem dowodzenia Armii USA („Command Car”) marki Dodge prowadzonym przez emerytowanego oficera Armii Belgijskiej Lionela Colla. Odwiedzono: pomnik „Kompanii Braci” (E-Company) poświęcony żołnierzom „101 Powietrznodesantowej”(sponsorowany przez aktora Toma Hanksa), Lasek „Bois-Jacques”, miejsce krwawych walk z zachowanymi autentycznymi okopami po żołnierzach amerykańskich, znanymi jako „lisie nory”, Las Pokoju (Bois de la Paix) utworzony z 4000 drzew posadzonych w 50. rocznicę Bitwy o Ardeny w hołdzie poległym amerykańskim żołnierzom, działaczom belgijskiego ruchu oporu oraz belgijskim cywilom, pomnik Desobry powstały w wiosce Noville na cześć generała De Sobry i jego żołnierzy za ich zażarte walki przeciw piechocie i niemieckim czołgom, dawny cmentarz amerykański i pomnik amerykańskich żołnierzy pochodzenia indiańskiego w Foy jak również niemiecki cmentarz w Rocogne.
Następnie zwiedzono muzeum 101 Dywizji Powietrzno-Desantowej gdzie przedstawiciele ZŻWP z Opola obejrzeli wystawę rekonstrukcji fragmentów okopów, ziemianki innych pomieszczeń oraz liczne autentyczne mundury i egzemplarze broni.
Polskich oficerów powitał Dyrektor Muzeum Johnny Bona, który przedstawił w zarysie założenia Muzeum oraz rolę jaką odegrała podczas ofensywy Ardeńskiej licząca ok. 11 tys. żołnierzy „101 Dywizja Powietrzno-Desantowa”.
Kulminacyjnym punktem pobytu było zwiedzanie tzw. „Bastogne War Museum” gdzie złożono wieniec pod Memoriałem le „Mardasson” wzniesionym w latach 1946–50 jako hołd narodu belgijskiego dla amerykańskich wyzwolicieli.
Ten obiekt o wyjątkowej architekturze stanowi modelowy przykład żywej pamięci, oferując nowoczesną, interaktywną wystawę stałą, poświęconą nie tylko samej bitwie, ale także przyczynom i skutkom II wojny światowej.
Wszystkie te fakty muzealne są autentyczne: pojazdy wojskowe, broń, flagi, mundury, a ogląd oparty jest na śledzeniu losów czterech fikcyjnych postaci, tj. 13-letniego Emilka, miejscowej nauczycielki Matyldy, kaprala ze 101 Dywizji Powietrzno-Desantowej oraz porucznika Wehrmachtu, których historie zainspirowały prawdziwe wydarzenia i postacie.
Wspaniałe multimedialne widowisko przedstawiło przebieg II Wojny Światowej od inwazji Belgii po wyzwolenie, walki w Ardenach oraz okres powojenny. Natomiast prezentacji Muzeum dokonał sam dyrektor Mathieu Billa, dla którego była to pierwsza oficjalna delegacja polskich oficerów, jaką przyszło mu gościć po rozbudowie obiektu. Zakończeniem wizyty w „Bastogne War Museum” było z kolei spotkanie z Burmistrzem Bastogne - Benoît Lutgenem, wytrawnym politykiem belgijskim, wyjątkowo zasłużonym dla ochrony pamięci ofiar i walk Bitwy o Ardeny, którego krewny Auguste Lutgen został rozstrzelany przez żołnierzy SS w pierwszych dniach ofensywy.
Kolejne miejsce to „Bastogne Barracks” (dawne koszary 2 Pułku Strzelców Ardeńskich) muzeum w byłych hangarach mające bogatą kolekcję pojazdów oraz różnorodnego sprzętu wojskowego, gdzie pasjonaci i kolekcjonerzy mogą zlecać przeglądy i naprawy zabytkowych pojazdów. Właśnie na terenie tzw. „Bastogne Barracks” wiosną 2024 r. zainaugurowano tzw. „Bastogne War Rooms” (Komnaty Wojenne w Bastogne), będące oddzieloną sekcją „Bastogne War Museum”, miejsce emblematyczne gdzie podczas bitwy o Ardeny mieściła się Kwatera Główna wojsk amerykańskich oraz gdzie 22 grudnia 1944 r. gen. Mc Auliffe wypowiedział swoje słynne słowo „NUTS”, reagując na akt kapitulacji przedstawiony przez siły niemieckie otaczające Bastogne.
„Bastogne War Rooms” zapraszają dziś do immersyjnej podróży po całkowicie odrestaurowanych salach gdzie przy pomocy najnowocześniejszych rozwiązań scenograficznych odtworzono atmosferę i zrekonstruowano kluczowe momenty historyczne z zimy 1944-1945 roku. Zwiedzanie „Bastogne Barracks” było ostatnim punktem programu pobytu w Bastogne.
Założenia tej ekspozycji przedstawił jej projektant, znany scenograf belgijski Christophe Gaeta, który powitał grupę na terenie obiektu, wspominając również o swoich osiągnięciach związanych z Polską, jako twórca wystaw stałych: Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku i Muzeum Pamięci Sybiru w Białymstoku.
Opuszczając okolice Bastogne delegacja ZŻWP zatrzymała się w La Roche-en-Ardenne, malowniczej miejscowości strategicznie położonej w zakolu rzeki Ourthe. Podczas bitwy o Ardeny miasto było celem intensywnych bombardowań aliantów w wyniku których zginęło 114 cywilów. Zwiedzono miejscowe prywatne muzeum poświęcone Bitwie o Ardeny, które jako jedyne oferuje sekcję poświęconą brytyjskim żołnierzom, zaangażowanym w Bitwie o Ardeny. Wśród licznych i bogatych kolekcji autentycznych przedmiotów Muzeum w La Roche posiada rzadki egzemplarz maszyny szyfrującej Enigma.
Oprócz Bitwy o Ardeny, oficerowie mieli okazję odwiedzić kilka innych miejsc w Walonii. Pierwsze z nich to usytuowane kilkanaście kilometrów od Brukseli pole bitwy pod Waterloo. To tutaj 18 czerwca 1815 roku wojska alianckie dowodzone przez księcia Wellingtona ostatecznie pokonały armię francuskiego cesarza Napoleona. Miejsce ma szczególnie znaczenie dla Polaków, ze względu na udział w walkach Oddziału kawalerii polskiej generała Jana Pawła Jerzmanowskiego. Historyczny obszar wokół Kopca Lwa obejmuje Rotundę Panoramy Bitwy, Muzeum oraz „Memoriał 1815”, gdzie zgromadzono broń, mundury, mapy oraz przedmioty znalezione na polu bitwy. Duże wrażenie robi film w technologii 3D przedstawiający przebieg bitwy. Podczas spotkania dyrektor placówki pan Thibault Danthine przekazał szereg cennych informacji na temat powstawania muzeum.
Zatrzymano się w również Dinant, mieście w którego obronie w 1914 r. brał udział generał Charles de Gaulle zostało upamiętnione pomnikiem odsłoniętym kilka metrów od miejsca w którym został ranny.
Na zakończenie w Namur, stolicy Walonii w dolinie Mozy u zbiegu rzek Sambry i Mozy zwiedzono Cytadelę, centralne dzieło fortyfikacyjne. Przystanek na szczycie Cytadeli dał czas na chwilę odpoczynku i refleksji.
Wizyta w Belgii była nie tylko podróżą przez historię II wojny światowej, ale także okazją do uczczenia pamięci polskich żołnierzy, którzy walczyli na tych terenach. Każde z odwiedzanych miejsc miało swoje specyficzne znaczenie historyczne i duchowe, co wzbogaciło doświadczenie uczestników wizyty.
Odznaczenia i medale wręczone spotkanym osobom podkreślają więź między Polską a Belgią, a także uznanie dla tych, którzy dbają o pamięć historyczną tych wydarzeń.
