Kącik artystów i hobbystów
Bitwa pod Grunwaldem na medalach Mennicy Polskiej
W bieżącym roku przypada sześćsetna rocznica jednej z największych bitew w historii średniowiecznej Europy, bitwy zakończonej zwycięstwem wojsk polsko – litewskich pod wodzą króla Polski Władysława Jagiełłę nad wojskami zakonu krzyżackiego. Bitwa pod Grunwaldem, bo to o niej mowa, została szeroko opisana przez jej uczestników, kronikarzy i historyków obydwu stron uczestniczących w tych zmaganiach. Jej opisy zainspirowały poetów, pisarzy i malarzy. Powstało szereg poematów i zbeletryzowanych powieści (m.in. „Krzyżacy” Henryka Sienkiewicza, na podstawie której reżyser Aleksander Ford nakręcił film). Powstało też szereg rycin i obrazów, w tym znany obraz Jana Matejki.
Pięćsetna rocznica Bitwy pod Grunwaldem przypadająca w 1910 roku, w okresie gdy Polska była w niewoli, wyzwoliła wśród Polaków wzrost uczuć patriotycznych. Największy ich zryw miał miejsce na terenach znajdujących się pod zaborem austriackim, na których mieli oni stosunkowo największą swobodę. Odsłonięto tam wtedy Pomnik Grunwaldzki, ufundowany przez Jana Paderewskiego, wykonany według projektu rzeźbiarza i architekta Antoniego Wiwulskiego. Z okazji tej rocznicy powstały też pierwsze medale pamiątkowe, plakiety, medaliki i inne pamiątki religijno-patriotyczne.
Pierwszym medalem wybitym w Mennicy Państwowej po Drugiej Wojnie Światowej, był medal z 1960 r. poświęcony 550 Rocznicy Bitwy pod Grunwaldem. Jego projektantem i wykonawcą był Wacław Kowalik, a emitentem Ogólnopolski Komitet Frontu Jedności Narodu. Medal: Ø 80 mm.; patynowany.

W 1978 r. w ramach „Serii Królewskiej – wg projektu Witolda Korskiego” wybity został medal przedstawiający króla Władysława Jagiełłę. Medal: Ø 70 mm.; srebrzony, patynowany

W 1995 r. w podobnej serii, lecz wykonanej wg projektu Ewy Olszewskiej Borys, powstał również medal przedstawiający króla Władysława Jagiełłę. Medal: Ø 70 mm.; srebrzony, patynowany. Emitentem medali tych serii było Polskie Towarzystwo Numizmatyczne.

Również emitentem medalu z 1986 r., którego projektantem i wykonawcą był Bohdan Chmielewski jest Oddział Warszawski PTN. Medal: Ø 70 mm; srebrzony, patynowany, Ag. (był również o Ø 40 mm)

W 1986 r. z okazji odsłonięcia Pomnika na polach grunwaldzkich, Muzeum Warmii i Mazur w Olsztynie, wyemitowało medal projektu i wykonania Edwarda Gorola. Medal: Ø 70 mm.; patynowany

Emitentem medalu wykonanego w 1988 r. w/g projektu Andrzeja Nowakowskiego było Ministerstwo Obrony Narodowej. Medal: Ø80 mm.; patynowany, Ag

Również Towarzystwo Wiedzy Obronnej, w serii mającej na celu upamiętnienie postaci wybitnych wodzów i dowódców, wyemitowało w 1993 r. medal wg projektu Roussany i Andrzeja Nowakowskich. Medal: Ø 70 mm.; srebrzony, patynowany

Obok medali upamiętniających Bitwę pod Grunwaldem oraz króla Władysława Jagiełłę, główne symbole tej bitwy – dwa miecze – były elementami odznaczeń (Krzyż Grunwaldu, Odznaka Grunwaldzka), niektórych medali pamiątkowych oraz wielu odznak i pamiątek okolicznościowych.
Tekst i foto: Kazimierz KOWAL
« Powrót do listy