Związek Żołnierzy Wojska Polskiego
Zarząd Główny

Adres Zarządu Głównego:
ul. Miklaszewskiego 5, 02-776 Warszawa

e-mail: zzwp@op.pl

Organizacja pożytku publicznego   KRS 0000141267

Rachunek Bankowy Zarządu Głównego: 45 1240 6104 1111 0000 4784 5055

Kącik artystów i hobbystów

NUMIZMATYKA O WIELKOPOLSKIEJ WIKTORII

Nie wiem czy jest to pogląd bardzo subiektywny, ale w moim przekonaniu, przez wiele dekad historycy oraz ludzie pióra - pisarze i poeci więcej uwagi poświęcali „temu” co się nam w przeszłości nie udawało, niż wydarzeniom należącym do najbardziej chlubnych kart historii naszych dziejów. Powstanie Wielkopolskie, które pomimo,  że było pierwszym zwycięskim, polskim powstaniem, to jednak  bledło w świetle egzaltacji nad wcześniejszymi zrywami: Listopadowym i Styczniowym. Czy to skłonności do narodowego masochizmu, czy też skutek pozostawania polskich umysłów w okowach magii Świąt Bożego Narodzenia aż do nowego roku?
     W każdym razie 27 grudnia 1918 roku mieszkańcy Wielkopolski, którym ponad wszystko droga była wolność, zdecydowali się złożyć hojną daninę krwi w walce o niepodległość swej dzielnicy, jako wyraz tożsamości z odradzającym się państwem polskim.
Jest przyjęte, że zwykle dla upamiętnienia ważnych wydarzeń historycznych stawiane są  pomniki, ale nie tylko. Świadectwem przeszłości przekazywanym kolejnym pokoleniom mogą być również monety.
    W 1988 roku dla upamiętnienia 70. rocznicy Powstania Wielkopolskiego Mennica Polska emitowała obiegową monetę o nominale 100 złotych wybitą w stopie miedziano-niklowym. Przy standardowym awersie, rewers wyróżnia się profilem dwóch powstańców, datami „1918 i 1988” oraz okrężnym napisem „70 ROCZNICA POWSTANIA WIELKOPOLSKIEGO”.

 

              

 

Z kolei w 90 rocznicę Powstania Wielkopolskiego wybito trzy okolicznościowe monety o nominałach:

 

200 zł w złocie

 

              

 

Na awersie widnieje stylizowany wizerunek orła trzymającego w dziobie i szponach ogniwa rozerwanego łańcucha, a w tle fragment apelu wydanego przez dowództwo ostrowskiego okręgu wojskowego. Rewers zaś ukazuje szarżujących ułanów oraz strzelających z postawy klęczącej w ich kierunku żołnierzy niemieckich.

 

10 zł w srebrze

 

              

 

Awers przedstawia stylizowany wizerunek kolumny strzelców wielkopolskich podczas defilady z dowódcą oddziału na koniu. Szczególną innowacją numizmatyczną jest wielobarwny  rewers, zawierający  odwzorowanie noszonej przez powstańców wielkopolskich rozety w kolorach: białym i czerwonym z orłem w zróżnicowanych odcieniach szarości. Po prawej stronie umieszczono wizerunek popiersia Ignacego Jana Paderewskiego na tle fragmentu apelu wydanego przez dowództwo ostrowskiego okręgu wojskowego.

 

2 złote w stopie Nordic Gold

 

              

 

Na awersie monety został wybity wizerunek orła ustalony dla godła Rzeczypospolitej Polskiej, a na rewersie widoczne jest  popiersie Ignacego Jana Paderewskiego z głową opartą na dłoni. Na tle popiersia u dołu widnieje wizerunek maszerującego pododdziału powstańców wielkopolskich, a wokół wydrukowano napis „90. ROCZNICA POWSTANIA WIELKOPOLSKIEGO”.
     Ignacy Jan Paderewski, wybitny pianista, kompozytor, działacz niepodległościowy i polityk był  niestrudzonym orędownikiem odbudowy niezawisłej Polski jako elementu nowego ładu w Europie. Powróciwszy do kraju w grudniu 1918 r. udał się do Poznania, gdzie powitały go entuzjastycznie tłumy rodaków. Przemówienie wygłoszone z okna hotelu, wzywające do jedności wszystkich stronnictw i stanów w dziele odbudowy Polski, stało się zarzewiem zwycięskiego powstania wielkopolskiego. Witany wszędzie z  rosnącym entuzjazmem, po przybyciu do Warszawy złożył deklarację, której pozostał wierny - służyć nie jakiemukolwiek stronnictwu, a jedynie Polsce.
     W roku 2011 Mennica Polska uhonorowała Ignacego Jana Paderewskiego na trzech okolicznościowych monetach:

 

200 zł w złocie

 

              

 

W szacie graficznej awersu umieszczono stylizowany wizerunek powiewającej wstęgi w polskich barwach narodowych, a na rewersie centralnie wydrukowano popiersie Ignacego Jana Paderewskiego z profilu z napisem „IGNACY JAN PADEREWSK I 1860¬-1941”.

 

10 zł w srebrze

 

              

 

Awers ukazuje polskiego kompozytora grającego na fortepianie, a na odwrocie monety wybito jego popiersie z napisami „IGNACY JAN PADEREWSKI” i „1860-¬1941” oraz  wizerunek orła nawiązującego do herbu Rzeczypospolitej Polskiej z 1919 roku.

 

2 złote w stopie Nordic Gold

 

              

 

Awers w swojej treści nie odbiega od monet obiegowych, natomiast rewers przedstawia popiersie Ignacego Jana Paderewskiego na tle stylizowanego zarysu fragmentu fortepianu wraz z napisami „IGNACY JAN PADEREWSKI” oraz „1860¬-1941”.

 

Na kształt polskiej granicy zachodniej ogromny wpływ miała wielkopolska wiktoria, ponieważ do Polski włączono terytoria opanowane przez powstańców. Sukcesem również było przyznanie Polsce obszarów niewyzwolonych przez powstańców, m.in.: Bydgoszczy, Leszna, Rawicza i Zbąszynia.

 

     27 grudnia 2012 r. 

                                          Ryszard CIEŚLAK

« Powrót do listy