Związek Żołnierzy Wojska Polskiego
Zarząd Główny

Adres Zarządu Głównego:
ul. Miklaszewskiego 5, 02-776 Warszawa

e-mail: zzwp@op.pl

Organizacja pożytku publicznego   KRS 0000141267

Rachunek Bankowy Zarządu Głównego: 45 1240 6104 1111 0000 4784 5055

Kącik artystów i hobbystów

Powstanie Warszawskie 1944 r. utrwalone na medalach pamiątkowych

Tym razem chciałbym zaprezentować medale pamiątkowe poświęcone Powstaniu Warszawskiemu, którego kolejna 66. rocznica przypada w tym roku.
     Pierwszymi medalami powstałymi bezpośrednio po upadku Powstania Warszawskiego, były dwa medale (jednostronne), wykonane w jednym lub kilku egzemplarzach. Brak niestety dokładnych informacji na ich temat. Na jednym z nich, o średnicy 100 mm, wykonanym w ołowiu, przedstawiony był Orzeł z tarczą na tle płomieni, okręcony drutem kolczastym. Drugi o średnicy 26 mm przedstawiał płonącą Starówkę z rozbitą Kolumną Zygmunta oraz cztery postacie z tobołkami na plecach oraz datę VIII-1944.

 

Pierwszym medalem – wybitym oficjalnie przez Mennicę Państwową – był medal, który ukazał się w 1981 r. Jego projektantem i wykonawcą był Józef Markiewicz-Nieszcz, projektant wielu medali i monet, zaś emitentem Oddział Warszawski Polskiego Towarzystwa Numizmatycznego. Jako ciekawostkę należy zaznaczyć, że dopiero w drugim nakładzie (w 1982 r.), zgodzono się na umieszczenie na opasce walczącego na barykadzie powstańca liter „AK”.

              

 

A oto kilka medali poświęconych Powstaniu Warszawskiemu, które wykonane zostały przez Mennicę Państwową.

 

Powstanie Warszawskie. Projekt i wykonanie: Roussana i Andrzej Nowakowscy. Emitent: Towarzystwo Wiedzy Obronnej, rok emisji: 1992. Medal   70 mm srebrzony, patynowany.

              

 

Powstanie Warszawskie. Projekt i wykonanie: Andrzej Nowakowski. Emitent: Mennica Państwowa. Rok emisji: 1994. Medal Ø 70 mm srebrzony, patynowany oraz Ag.

              

 

Zdobycie Pasty. Projekt i wykonanie: Robert Kotowicz. Emitent: Związek Powstańców Warszawskich O/ Bydgoszcz. Rok emisji: 1997. Medal 49x76 mm patynowany oraz Ag.

              

 

Zdobycie Kościoła Św. Krzyża. Projekt i wykonanie: Robert Kotowicz. Emitent: Związek Powstańców Warszawskich O/ Bydgoszcz. Rok emisji: 1998. Medal Ø 70 mm srebrzony, patynowany oraz Ag.

              

 

50. Rocznica Powstania Warszawskiego. Projekt i wykonanie: Stanisława Wątróbka-Frindt. Emitent: Związek Powstańców Warszawskich O/ Bydgoszcz. Rok Emisji: 1994. Medal Ø 70 mm srebrzony.

              

 

60. Rocznica Powstania Warszawskiego. Projekt i wykonanie: Robert Kotowicz. Emitent: Związek Powstańców Warszawskich O/ Bydgoszcz. Rok Emisji: 2004. Medal 55x80 mm srebrzony, częściowo emaliowany oraz Ag.

              

 

Batalion AK „Zośka” – 40 – lecie. Projekt i wykonanie: Janina Barcicka. Emitent: Światowy Związek Żołnierzy AK. Rok emisji: 1983. Medal Ø 60 mm patynowany.

              

 

50 – lecie Oddziału „Parasol”. Projekt i wykonanie: Stanisława Wątróbka. Emitent: Komitet Organizacyjny Obchodów 50-lecia Oddziału „Parasol”. Rok emisji: 1993. Medal Ø 70 mm patynowany.

              

 

Walczący Mokotów – 50-lecie. Projekt i wykonanie: Anna i Krystyn Jarnuszkiewiczowie. Emitent: Stołeczny Komitet SD. Rok emisji: 1994. Medal Ø 70 mm patynowany.

              

 

Obóz Przejściowy „Dulag 121” w Pruszkowie. Projekt i wykonanie: Robert Kotowicz. Emitent: ZNTK Pruszków. Rok emisji: 1990. Medal Ø 70mm srebrzony, patynowany.

              

 

Na uwagę zasługuje też emisja medali poświęconych dowódcom poszczególnych obwodów i dzielnic Warszawy, których emitentem był Związek powstańców Warszawskich w Bydgoszczy. A oto dwa z nich:

 

Ppłk Kazimierz Krzyżak „Kartuz”. Projekt i wykonanie: Hanna Roszkiewicz. Rok emisji: 1997. Medal Ø 70 mm srebrzony oraz Ag.

              

 

Ppłk dr Leon Strehl-Feliks. Projekt i wykonanie Robert Kotowicz. Rok emisji: 1996. Medal Ø 70 mm srebrzony oraz Ag.

              

 

Przedstawiłem tylko niektóre medale ze swojej kolekcji. Są to wyłącznie medale wykonane przez Mennicę Państwową. Obok nich w wielu kolekcjach znajdują się również medale wykonane w różnych zakładach przemysłowych, rzemieślniczych i grawerskich, jak też wykonane poza granicami kraju.
     Prezentując medale pamiątkowe upamiętniające karty historii Oręża Polskiego, chciałbym zachęcić Kolegów do wspomnień oraz przeglądnięcia szuflad i innych miejsc i wydobycia na światło dzienne znajdujących się tam dawno zapomnianych pamiątek. A może byłby to początek nowej kolekcji Dziadka lub Wnuczka.

Tekst i foto: Kazimierz KOWAL

« Powrót do listy